Canon EF 100-400mm f/4.5-5.6 L IS USM

Canon, her ne kadar günümüzde inanılmaz zenginlikte bir lens kataloğuna sahip olmasıyla ünlü olsa da EF sisteminin ilk yıllarında yeterli çeşitliliğe sahip değildi. Hatta 100-400mm gibi bir tele zum lensin piyasaya sunulabilmesi için ilk EF serisi lensin üzerinden tam 11 yıl (1998) geçmesi gerekmişti. Yine de dijital sensörlü SLR gövdelerin piyasaya sunulmasından önce duyurusu yapılan bu lens, öylesine zamanının ötesinde özelliklere sahipti ki artık aynasız gövdeler çağına geçtiğimiz günümüzde bile rahatlıkla yeni lenslere alternatif olarak kullanılabiliyor ve neredeyse hiçbir şekilde geride kalmıyor.

 

Lensin 100mm'deki hali

Süper tele zum lens sınıfına ait olan EF 100-400mm daha çok spor karşılaşmaları, doğal yaşam vb. konularla ilgilenen fotoğrafçılara hitap etmekte. 

 

Lensin 400mm'deki hali, 2x Extender ve EF-RF adaptör de eklenince çok daha uzun bir hale geliyor.

Lensin Teknik Özellikleri:

 

Optik Yapısı: 14 grupta 17 element

Odak Aralığı: 100-400mm

Netleme Motoru: Halka Tipi USM (Ultrasonic Motor)

En Düşük Diyafram: f/32-40

Maksimum Büyütme Oranı: 0,2x (400mm'de)

En Yakın Odaklama Mesafesi: 1,8m

Diyafram Bıçak Sayısı: 8

Filtre Çapı: 77mm

Fiziksel Ölçüler: 92mm çap - 189mm uzunluk

Ağırlık: 1.380gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

 

Lensin dış gövdesi tamamen metal malzemeden imal edilmiş, hem bu metal malzeme hem de içinde barındırdığı 17 optik elementten dolayı standartların üzerinde bir ağırlığa sahip. Yine de f/2.8 diyaframlı bir 70-200mm'den az da olsa daha hafif. "Push-pull" tarzı bir zum mekanizması sayesinde hızla normal teleden süper teleye geçiş yapılabiliyor. Öte yandan bu sistemin lens (ve gövde) içine toz kaçmasına yol açtığını da belirtmek gerekir. Lens 100mm'de iken nispeten kısa boyutlarda ve kolay taşınabilir bir halde.

 

Canon'un birçok pompalı lensinde kullandığı zum kilidi

Lenste o dönemin büyük beyaz tele zumlarında da bulunan bir zum kilidi mekanizması bulunuyor. Elle netleme halkasının hemen altında bulunan beyaz halkayı çevirerek lensin seçili odak mesafesinde kilitli kalması sağlanabiliyor. Öte yandan bu kilidi fazla sıkmamakta fayda var zira kilit zamanla iç gövde üzerindeki boyaya zarar verebiliyor.

 

IS ve AF düğmeleri, böylesi bir lenste AF'yi 6,5m ile sonuz arasında tutmakta fayda var

Lensle birlikte gelen Canon Tripod Ring B (W) tripod halkası sayesinde lens ile gövdenin toplam ağırlığı, ağırlık merkezinde kalan lensin üzerinden tripoda aktarılabiliyor. Halkayı hiç çıkarmadan gövde yataydan dikey bir pozisyona kolaylıkla çevrilebiliyor.

 

Optik Tasarım:

Lenste 1 adet ultra düşük ışık dağılımlı (UD) ile 1 adet florit element kullanılmış. Bunun dışında kompleks bir optik tasarıma sahip:

Lensin resmi MTF tablolarına gelirsek; 

EF 100-400mm f/4.5-5.6 L IS USM MTF Tablosu

Lensin 100mm'de en açık diyaframda çözünürlüğü iyi, kontrastı olması gereken seviyelerin altında, f/8'e kısınca kontrast çok yüksek seviyelere çıkarken çözünürlük de oldukça iyi bir hale geliyor. 400mm'de ise f/5.6'da kontrast ve çözünürlük çok iyi seviyelerdeyken f/8'de çok daha yüksek bir seviyeye çıkmakta. Öte yandan 400mm'de bokeh kalitesinin düşük olduğu görülüyor.

EF 100-400mm f/4.5-5.6 L IS USM + 1.4x Extender III MTF Tablosu

Lens, EF 1.4x Extender III ile kullanıldığında 100mm'de kalite kaybı görünmemekte hatta kontrastın az da olsa arttığı bile söylenebilir. 400mm'de de benzer bir durum söz konusu.

EF 100-400mm f/4.5-5.6 L IS USM + 2x Extender III MTF Tablosu

Lens, EF 2x Extender III ile kullanıldığında 100mm'de en açık diyaframda kontrast kaybı görülmezken çözünürlükte az da olsa bir kayıp söz konusu, f/8'de ise fark edilebilir bir kayıp söz konusu değil. 400mm'de ise f/5.6'da çözünürlükteki kayıp miktarı daha fazla ancak yine de iyi seviyelerde, f/8'de ise herhangi bir kayıp görülmüyor.

Optik Performans:

 

Lensin 5D Mark II'de Reikan Focal ile yapılan test sonuçlarına gelirsek; genel itibariyle lensin odak mesafesi arttıkça daha iyi performans verdiği görülüyor. Sonuçlara göre lens yeterli bir keskinliği sunmakta, yine de en iyi sonuçlar için en az 1 stop kısmak şart.

Bu sonuçlara rağmen 100-400'ün farklı kopyalarının farklı performanslara sahip olduğu bilinen bir gerçek. Dolayısıyla mutlaka bu sonuçlardan daha kötü kopyaları vardır ama daha yüksek keskinliğe sahip kopyaları var mıdır bilemiyorum. 

 

Burada bir parantez açarak daha önce EF 35-350mm f/3.5-5.6 L USM'de de farkettiğim bir noktayı belirtmem gerekir. Yukarıda paylaşılan sentetik test sonuçları odak mesafesinin 20 katı mesafelerde yapılan çekimlere ait sonuçları gösterdiğinden yanıltıcı olabilir. Bu tür süper tele lensler oldukça uzak mesafelerdeki nesnelerin veya sahnelerin çekilebilmesi için tasarlandığından en iyi performansı sonsuza yakın netlediklerinde göstermekteler. Bu nedenle yukarıdaki test sonuçlarının farklı odak aralıklarının kendi arasındaki ilişkisini göstermesi açısından değerlendirilmesinde fayda vardır. Şahsi deneyimlerimden söyleyebilirim ki Canon EF 100-400mm f/4.5-5.6 L IS USM uzak nesnelerin çekiminde EF 2x Extender III ile birlikte kullanıldığında bile oldukça iyi sonuçlar vermekte.

 

Netleme ve IS Performansı:

Lens 1998 yılında piyasaya çıkmasına rağmen Canon'un bugün bile kullanmakta olduğu halka tipi bir USM AF motoruna sahip. USM sayesinde hızlı ve sessiz netleme yapılabiliyor ancak bugüne kadar kullandığım diğer halka tipi USM'lere oranla az da olsa daha yavaş olduğu hissediliyor. EOS RP gibi aynasız gövdelerde netleme hızı DSLR'ye oranla daha da yavaş. 2x extender ile netleme hızı oldukça düşüyor hatta bir Canon sistemde karşılaştığım en yavaş USM netleme olduğunu söyleyebilirim. 

 

USM olması sayesinde FTM (eş zamanlı elle netleme) özelliği de destekleniyor.

Lensin üzerinde netleme mesafesini seçme düğmesi bulunuyor, bu ayar sayesinde lens 1,8m'den sonsuza veya 6,5m'den sonsuza netleyecek şekilde ayarlanabiliyor. 

Canon EF 100-400mm f/4.5-5.6 L IS USM, Canon'un IS kullanılan ilk L serisi zum lensi olması nedeniyle IS'nin ilk versiyonlarından birine sahip ve sadece 2 stopluk bir fayda sağlıyor. Eski bir IS sistemi olsa da pan (Mod 2) ayarının olması önemli bir avantaj. Öte yandan IS sistemi, tripod bağlantısında otomatik olarak devreden çıkma özelliğine sahip değil.

Özet Olarak:

Analog film döneminde, 1998 yılında piyasaya sürülmüş bir lens olmasına karşın bugün bir süper tele zum lense ihtiyaç duyduğunuzda seçeneklerinizden biri olabilmesi lensin performansı hakkında yeterli bir fikir verecektir diye düşünüyorum. Elbette bu lensin yerine çıkan 2. versiyonu daha keskin, yine de onun çok gerisinde kalmıyor, tabii iyi bir kopyaya denk gelirseniz. 

+ İsabetli ve yeterince hızlı USM netleme
+ Bir tele lens için oldukça kullanışlı bir odak aralığına sahip olması
+ Son derece sağlam gövde yapısı

+ Fazlasıyla iyi imaj kalitesi

+ IS sistemine sahip olması

+ Zum kilidi oldukça pratik

+ Canon'un 1.4x ve 2x extender'ları ile uyumlu olması

- Çok hafif olmaması, uzun süreli kullanımlarda oldukça yorucu

- Farklı odak aralıklarında değişken diyafram değerleri sunması

- Diyafram olarak hızlı bir lens olmaması

- Lens ve gövde içine toz almaya müsait "push-pull" tarzı zum sistemi

- Hava koşullarına karşı dirençli bir tasarıma sahip olmayışı (gövde üzeri düğmeler hariç)

- Lens varyasyonu

Canon EF 135mm f/2 L USM

Canon, uzun bir süredir fotoğraf ekipmanları konusunda lider olmasını şüphesiz zamanının çok ötesinde özelliklere sahip efsanevi lenslerine borçlu. Bu efsanevi lenslerden birisi de düğün ve portre fotoğrafçılarının vazgeçilmezi haline gelmiş olan EF 135mm f/2 L USM modeli. Bu lensin efsane seviyesini kendisine takılan şu lakapla açıklayabiliriz; "The Lord of the Red Rings" (kırmızı halkaların efendisi). Tabi, lensin bu lakabı haketmesine neden olan performansı öylesine yüksek bir seviyede ki Canon ilk olarak 1996 yılında piyasaya sürdüğü EF 135mm f/2 L USM'yi 2021 yılına kadar güncellemeye ihtiyaç duymamış. Lensin piyasaya sürüldüğü 1996 yılını da göz ardı etmemekte fayda var zira bu tarihte Canon hala analog DSLR üretmekteydi. Aynı zamanda 1089$'lık çok pahalı olmayan bir fiyatla satışa sunulması da lensin popülerliğine katkı sağlayan faktörlerden biridir. EF versiyonun 25 yıllık saltanatı ancak Canon'un RF bayonet sistemine geçiş yapmasıyla son buldu ve yerini halefi olan RF 135mm f/1.8 L IS USM'ye bıraktı.

Canon EF 135mm f/2 L USM

Lensin ana kullanım alanları arasında portrenin yanında spor karşılaşmaları da bulunuyor çünkü uzunca bir süre sınıfının en hızlı telefoto ünvanını da elinde bulundurdu. Lens ayrıca Canon'un EF 1.4x ve 2x Extender'larını da destekliyor ve bu teledönüştürücülerin desteklediği en kısa odak mesafesine sahip. Lens 1.4x ile 189mm f/2.8, 2x ile 270mm f/4 haline geliyor.

Lensin Teknik Özellikleri:

 

Optik Yapısı: 8 grupta 10 element

Odak Aralığı: 135mm

Netleme Motoru: USM (Ultrasonic Motor)

En Düşük Diyafram: f/32

Maksimum Büyütme Oranı: 0,19x

En Yakın Odaklama Mesafesi: 0,9m

Diyafram Bıçak Sayısı: 8

Filtre Çapı: 72mm

Fiziksel Ölçüler: 82,5mm çap - 112mm uzunluk

Ağırlık: 750gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

 

Lensin gövdesi sert ve kaliteli plastik dış malzeme ile metal bayonetten oluşuyor. Netleme halkası zorlanmadan ve sürtme hissi olmadan dönmekte. Lensin ön optik elemanı netleme esnasında sabit kaldığı için filtre kullanımında herhangi bir sorun yaşatmıyor. Lenste hava koşullarına karşı herhangi bir koruma ve IS sistemi bulunmuyor. Öte yandan lens kompakt boyutlarda ve az da olsa hafif sayılır.

Optik Tasarım:

 

Lenste 2 adet UD element içeren özel bir optik tasarım kullanılmış:

Lensin MTF tablosu en açık diyaframda merkezden köşelere keskinlik yüksek, kontrast orta seviyelerde gösterirken f/8'de ise keskinlik rekor seviyelere çıkıyor, kontrast da oldukça yüksek bir hale geliyor. Bokeh geçişleri ise yeterince doğal ve yumuşak görünüyor:

Optik Performans:

 

135mm f/2 L USM'yi EOS RP'de Reikan FoCal ile incelediğimizde; en açık diyaframda bile oldukça keskin olduğunu görüyoruz, f/2.8-8 arasında rekor sayılabilecek keskinlik seviyelerine ulaşıyor:

Reikan Focal Sonuçları (EOS RP)

EOS 5D Mark II'de aynı zamanda 1.4 ve 2x extender ile yapılan karşılaştırmalı test sonuçları ise şu şekilde:

Reikan Focal Sonuçları (EOS 5D II)

Bu sonuçları rakamlara dökmemiz gerekirse; 

EF 1.4x Extender ile kullanıldığında en açık diyafram değeri olan f/2.8'de %13 keskinlik kaybı söz konusu. f/3.2'den itibaren kayıp %10'un altına inerken, f/4'ten itibaren kayıp seviyesi %5'in altına inmekte.

EF 2x Extender ile kullanıldığında en açık diyafram değeri olan f/4'de oldukça yüksek bir keskinlik kaybı var; %30. f/7.1'den itibaren kayıp seviyesi %10'un altına inebiliyor.

Netleme Performansı:

USM sayesinde oldukça hızlı ve sessiz netleme yapılabiliyor. Aynı zamanda FTM (eş zamanlı elle netleme) özelliği de destekleniyor. AF isabeti oldukça yüksek, gövde üzerindeki netleme limitleyici düğmeye hiçbir şekilde ihtiyaç duymuyorsunuz.

Özet Olarak:

1996 yılından kalma eski bir lens olmasına karşın günümüzde başta düğün fotoğrafçıları olmak üzere birçok profesyonel fotoğrafçının demirbaşlarından biri olmaya devam etmekte. Hızlı diyaframı sayesinde kapalı binalarda yapılan spor karşılaşmalarında kullanmaya da son derece uygun. Kendine has özel bir karaktere sahip az sayıda özel lenslerden biri, gerçek bir efsane.

+ Nispeten kompakt ve hafif olmasına rağmen sağlam bir gövdeye sahip
+ Kendisine has kremsi bokehi ile ünlü
+ Sınıfının en hızlı lensi olmasını sağlayan f/2 diyafram özelliği

+ Hemen her diyafram değerinde merkezden köşelere keskinlik
+ Hızlı ve isabetli USM netleme

- IS olmaması
- Hava koşullarına karşı dirençli bir tasarıma sahip değil

Canon EF 28-80mm f/3.5-5.6 USM

Canon EF 28-80mm f/3.5-5.6 USM, ilk olarak 1991 yılının ekim ayında Canon EOS 100 (Elan) analog gövdesinin kit lensi olarak piyasaya sürülmüş. Metal bayonet, halka tipi USM, FTM, mesafe ölçeği gibi o dönem için oldukça gelişmiş özelliklere sahipti. Lens maalesef 2 sene sonra yerini serinin ikinci modeline bırakmış.

 

Canon EF 28-80mm f/3.5-5.6 USM

Canon, 1991'den 1999'a kadar 28-80mm'nin 7 farklı versiyonunu piyasaya sürmüş. Bu ilk çıkan model gerek optik, gerekse mekanik olarak serinin en iyisi. Sonradan çıkan modellerde malzeme ve kalite maalesef giderek düşürülmüş (tıpkı EF 50mm f/1.8 modelinde olduğu gibi).  Bu nedenle ikinci el piyasasında bu odak aralığının en aranılan ama en nadir lenslerinden biri.

Yıllar içinde piyasaya sürülen farklı EF 28-80mm f/3.5-5.6 modelleri

Lensin Teknik Özellikleri:

 

Optik Yapısı: 9 grupta 10 element

Odak Aralığı: 28mm-80mm arası

Netleme Motoru: USM (Ultrasonic Motor)

En Düşük Diyafram: f/38

Maksimum Büyütme Oranı: 0,18x

En Yakın Odaklama Mesafesi: 0,5m

Diyafram Bıçak Sayısı:5

Filtre Çapı: 58mm

Fiziksel Ölçüler: 72mm çap - 77,5mm uzunluk

Ağırlık: 330gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

Lensin gövde yapısı sert ve kaliteli plastik dış gövde ile metal bayonetten oluşmakta. Lens Canon'da alışageldiğimiz içten netleme sistemine sahip olmadığı için netleme esnasında ön optiğin bulunduğu iç halka içeri/dışarı doğru hareket etmekte ve netleme esnasında dönmekte. Bu nedenle özellikle CPL filtre kullanmak oldukça zor bir hale geliyor. Lenste herhangi bir hava koşullarına karşı dayanıklılık özelliği bulunmamakta. Öte yandan lensin arka optiği lensin arka kısmını tamamen kapattığı için zum ve netleme esnasında lens içinden sensör üzerine herhangi bir toz geçişine engel oluyor. Zum ve netleme halkaları çok az zorlayarak dönmekte.

 

Optik Tasarım:

Lenste bir adet asferik element kullanılmış, onun dışında oldukça sade bir optik tasarıma sahip.

 

Optik Performans:

Lens tüm odak aralıklarında standart bir performansa sahip. Ne jilet gibi keskin ne de soft, ancak keskin tarafa daha yakın. En iyi sonuçlar için tüm odak mesafelerinde 1/3 stop kısmakta fayda var. Lensin en büyük sorunu güneşe doğru yapılan çekimlerde oluşan mercek yansımaları.

 

Canon 5D Mark II ile yapılan Reikan Focal test sonuçları şu şekilde:

28mm

50mm

80mm

Netleme Performansı:

USM sayesinde oldukça hızlı ve sessiz netleme yapılabiliyor. Aynı zamanda FTM (eş zamanlı elle netleme) özelliği de destekleniyor. Yeterli ışık koşullarında AF iyi bir başarım oranına sahip.

Özet Olarak:

Oldukça eski bir lens olmasına karşın FF bir gövdeniz varsa ve uygun fiyatlı bir tak-gez lens arıyorsanız ikinci el piyasasındaki iyi seçeneklerden biri. Küçük boyutları ve hafifliğiyle aynasızlarda da kullanılabilecek bir lens kuşkusuz. Tabi aynı odak aralığında kendisinden sonra piyasaya sürülen birçok farklı model olunca hemen ismine atlamamakta fayda var. Öte yandan bu aralıktaki bence asıl rakipleri olan EF 24-85mm f/3.5-4.5 USM ile EF 28-135mm f/3.5-5.6 IS USM'nin gerisinde kaldığını da belirtmek gerekir. Onlara karşı tek avantajı fiyatı.

+ Sağlam gövde

+ Hızlı ve isabetli USM netleme

+ Oldukça küçük ve hafif

- Biraz daha keskin olabilirdi

- Ön optiğin netleme esnasında dönmesi nedeniyle CPL filtre kullanmak zor

- Güneşli günlerde mercek yansımaları oldukça fazla

Canon Extender EF 2X III

Teledönüştürücüler, imaj kalitesinden fazla ödün vermeden odak uzaklığını arttırmak için kullanılan özel bir ekipman türü. Fotoğrafçılara, ellerindeki lensleri çok daha farklı özelliklerde kullanma imkanı sunmak gibi eşsiz bir etkiye sahipler. Lens üreticileri piyasaya sundukları çeşitli lenslerle uyumlu çalışacak şekilde tasarladıkları bu tür dönüştürücüler ile müşterilerine sundukları alternatifleri arttırmaktalar. Örneğin 200mm f/2.8 sahibi bir fotoğrafçı, 400mm'ye ihtiyacı olduğunda yeni bir lens alabilir veya farklı bir seçenek olarak daha uygun bir fiyata 2x teledönüştürücü alarak elindeki mevcut 200mm lensini 400mm f/5.6 olarak kullanabilir.

 

 

Canon'un Extender EF 2X modeli ilk olarak 1987 yılında piyasaya sunulmuş. 2001 yılında Mark II olarak güncellenmiş, 2010 yılında ise son versiyon olan Mark III halini almış.

Teknik Özellikleri:

Optik Yapısı: 5 grupta 9 element
Büyütme Çarpanı: 2x
Maksimum Büyütme Oranı Çarpanı: 2x
En Yakın Odaklama Mesafesi Çarpanı: 1x
Fiziksel Ölçüler: 72mm çap, 52,7mm uzunluk
Ağırlık: 325gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

Gövdesi standart bir Canon tele L sınıfı lensiyle birebir aynı kalitede; metal bir gövde kaplaması ve metal bayonetten oluşmakta. Gövde rengi L serisi tele lenslerin son versiyonlarıyla aynı tonda. Lensin bayonet kısmındaki metal halka, Mark I ve II'ye oranla daha fazla vida ile sabitlendiğinden bu kısımdaki dayanıklılığın arttırıldığı söylenebilir.

Mark I (solda) ve Mark III (sağda)

Lensin bayonet kısmında hava koşullarına karşı direnç özelliği sağlayan özel bir siyah bant bulunmakta.

Optik Tasarım:

Mark III'ün optik tasarımı Mark I ve II'ye oranla ciddi şekilde değiştirilmiş. Öte yandan yine herhangi bir özel element kullanılmamış.

 

Optik tasarım

Yukarıdaki şemada görülen 9 element, teledönüştürücünün birlikte kullanıldığı lenste 2 stopluk bir ışık kaybına yolaçmakta.

Optik Performans:

Teledönüştürücüler yapıları gereği odak uzaklığı ile birlikte lenste bulunan çeşitli olumsuzlukları da arttırırlar. Bunlardan başlıcaları ışık ve keskinlik kaybı ile renk sapmaları gibi sorunlardır. Öte yandan birlikte kullanıldıkları lenslerde fazladan köşe kararmasına yolaçmazlar.

Canon Extender EF 2X III'ün ne kadar keskinlik kaybına yolaçtığını EOS RP'de Canon EF 70-200mm f/4 L IS USM örneğinde incelediğimizde şu şekilde bir sonuçla karşılaşıyoruz:

200 (TC'siz), 280 (1.4X III) ve 400mm(2X I ve III) performansları

Görüldüğü üzere 2X III modeli, farkedilebilir olsa da 1.4X III'den sonra oldukça az bir keskinlik kaybına yol açmakta. Oysa 2X I modeli burada ciddi bir şekilde geride kalmış durumda. Test çekimlerine baktığımda buradaki farkın özellikle 2X I'deki kontrast kaybından ortaya çıktığını söyleyebilirim.

Sonuç olarak 2X teledönüştürücüler için genel kural; sadece son derece keskin lenslerde kullanılmasının faydalı olacağı şeklinde. Öteki türlü keskinlik yönünden zayıf lenslerde elde edilecek sonuçlar kabul edilebilir seviyelerin altında kalabilir.

Netleme ve IS Performansı:

Canon'un 2x teledönüştürücüsü birlikte kullanıldığı lenste 2 stopluk bir ışık kaybına yolaçmakta. Bu da örneğin f/4 diyaframlı bir lensimizin 2x teledönüştürücü ile f/8 haline gelmesi demek. DSLR açısından bakarsak, günümüzde sadece üst sınıf gövdeler ile son çıkan bazı orta sınıf gövdeler f/8 diyaframda AF yapabiliyor, bunların da çok azı f/8'de tüm AF noktalarını kullanabiliyor. Oysa aynasız gövdeler tarafında çok farklı bir durum söz konusu; Dual Pixel AF sistemine sahip aynasız gövdeler f/11'de neredeyse tüm AF noktalarında otomatik netleme yapabiliyor. Bu sayede f/5.6 diyaframa sahip bir tele lenste AF yeteneği kaybedilmeden 2x teledönüştürücü kullanılabiliyor.

Extender EF 2X, birlikte kullanıldığı USM lenslerde farkedilebilir miktarda bir AF hızı kaybına yolaçıyor. İnternette çeşitli incelemelerde bu oran %75 olarak belirtilmiş, ancak Canon bunun zaten bilinçli olarak bu şekilde çalışacak şekilde tasarlandığını belirtmekte. USM tipi AF motorları oldukça hızlı olduğundan yaşanan hız kaybında bile çoğunlukla kullanışlı seviyelerde kalmaya devam ediyor. Yapmış olduğum çeşitli havacılık fuarı çekimlerinde AF hızı uzaktan uçan akrobasi gruplarına yetişebilirken yakınımızdan geçen bir F16'yı yakalamada yetersiz kalmaktaydı. Aynı şekilde inen veya kalkan uçakları takipte yeterli hızda olduğunu belirtmeliyim.

Canon Extender EF 2X, çoğu lenste IS sistemlerinin kullanılmasını engellemiyor veya çalışmasında herhangi bir olumsuz etkiye sebep olmuyor. Öte yandan bazı lenslerde IS sisteminin sadece f/8 değerinde çalışması gibi kısıtlayıcı bir etkiye sahip.

Özet Olarak:

Elimizdeki mevcut lensleri çok daha fazla odak uzaklığında kullanabilme imkanı şüphesiz ki biz fotoğrafçılara çok büyük esneklikler sağlamakta. Öte yandan bu sistemin ışık, imaj kalitesi ve AF hızı kaybı gibi bazı dezavantajları da var. Yine de genel bir kanı olarak elinizdeki lens ne kadar keskinse teledönüştürücü kullanımı kaynaklı keskinlik kaybını o kadar az hissediyorsunuz. Mark III, kendisinden önceki I ve II modellerine oranla oldukça geliştirilmiş ve çıtayı en üst seviyeye taşımış.

+ Gövde kalitesi
+ Birlikte kullanıldığı lense fazla ağırlık eklemiyor
+ Uyumlu olduğu lenslerin bir parçasıymış gibi görünmekte

+ Fazla imaj kalitesi kaybına yolaçmadan uygun fiyata odak uzaklığı artışı sağlaması

+ Hava koşullarına dirençli lenslerin bu özelliğini tamamlayıcı etkiye sahip

- Köşelerde bir miktar renk sapmalarına yolaçabiliyor
- AF hızında hissedilebilir düzeyde düşüşe yolaçması
- AF isabetinde bir miktar kayıp söz konusu

Canon Extender EF 1.4X III

Teledönüştürücüler, imaj kalitesinden fazla ödün vermeden odak uzaklığını arttırmak için kullanılan özel bir ekipman türü. Fotoğrafçılara, ellerindeki lensleri çok daha farklı özelliklerde kullanma imkanı sunmak gibi eşsiz bir etkiye sahipler. Lens üreticileri piyasaya sundukları çeşitli lenslerle uyumlu çalışacak şekilde tasarladıkları bu tür dönüştürücüler ile müşterilerine sundukları alternatifleri arttırmaktalar. Örneğin 200mm f/2.8 sahibi bir fotoğrafçı, 300mm'ye ihtiyacı olduğunda yeni bir lens alabilir veya farklı bir seçenek olarak daha uygun bir fiyata 1.4x teledönüştürücü alarak elindeki mevcut 200mm lensini 280mm f/4 olarak kullanabilir.

 

Canon'un Extender EF 1.4X modeli ilk olarak 1988 yılında piyasaya sunulmuş. 2001 yılında Mark II olarak güncellenmiş, 2010 yılında ise son versiyon olan Mark III halini almış. 

Lensin Teknik Özellikleri:

Optik Yapısı: 3 grupta 7 element

Büyütme Çarpanı: 1,4x

Maksimum Büyütme Oranı Çarpanı: 1,4x

En Yakın Odaklama Mesafesi Çarpanı: 1x

Fiziksel Ölçüler: 72mm çap - 27,2mm uzunluk

Ağırlık: 225gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

Gövdesi standart bir Canon tele L sınıfı lensiyle birebir aynı kalitede; metal bir gövde kaplaması ve metal bayonetten oluşmakta. Gövde rengi L serisi tele lenslerin son versiyonlarıyla aynı tonda. Lensin bayonet kısmındaki metal halka, Mark I ve II'ye oranla daha fazla vida ile sabitlendiğinden bu kısımdaki dayanıklılığın arttırıldığı söylenebilir.

Lensin bayonet kısmında hava koşullarına karşı direnç özelliği sağlayan bir özel bant bulunmakta.

Optik Tasarım:

Mark III'ün optik tasarımı Mark I ve II'ye oranla ciddi şekilde değiştirilmiş. Öte yandan yine herhangi bir özel element kullanılmamış.

Yukarıdaki şemada görülen 7 element, teledönüştürücünün birlikte kullanıldığı lenste 1 stopluk bir ışık kaybına yolaçmakta. 2X teledönüştürücüde daha fazla element bulunması nedeniyle 2 stopluk bir ışık kaybına yolaçtığını da ekleyelim.

Optik Performans:

Teledönüştürücüler yapıları gereği odak uzaklığı ile birlikte lenste bulunan çeşitli olumsuzlukları da arttırırlar. Bunlardan başlıcaları ışık ve köşelerdeki keskinlik kaybı ile renk sapmaları gibi sorunlardır. Öte yandan birlikte kullanıldıkları lenslerde fazladan köşe kararmasına yolaçmazlar.

Canon Extender EF 1.4X III'ün ne kadar keskinlik kaybına yolaçtığını Canon EF 70-200mm f/4 L IS USM örneğinde incelediğimizde şu şekilde bir sonuçla karşılaşıyoruz:

 

Yukarıdaki tabloyu rakamsal olarak ifade etmek gerekirse; merkezde teledönüştürücüsüz 200mm ile (Mk. III) teledönüştürücülü 280mm arasındaki keskinlik farkı şu şekilde:

f/5.6: % 7,88
f/6.3: % 6,97
f/7.1:  % 5,93
f/8:    % 4,59
f/9:    % 3,87
f/10:  % 4,26

Bu oranlara göre en açık diyaframda bir miktar kayıp görünse de bir stopluk kısmayla neredeyse farkedilebilir bir etki kalmıyor. Yine de köşelerde bir miktar renk sapması artışı ile keskinlik kaybı söz konusu.

 

İlginç bir sonuç da 1.4x teledönüştürücünün Mk. I ve III versiyonları arasında performans olarak pek fark olmaması, hatta Mk. I modelinin optik tasarımının testte kullanılan EF 70-200mm f/4 L IS USM için ayarlanmış olması nedeniyle bir tık daha iyi sonuç aldığı görülmekte. Tabii ki fark kağıt üzerinde, gözle bakıldığında Mk. III'ün özellikle kenar ve köşelerde daha iyi sonuç verdiği farkedilebiliyor. Aynı şekilde Mk. III'te daha az yansıma ve mor saçaklanma oluşmakta.

 

Yukarıdaki örnekten de görüleceği üzere keskin bir lenste kullanıldığında ortaya çıkan kayıplar düşük seviyelerde. Öte yandan çok keskin olmayan bir lenste çok farklı bir performans ortaya çıkıyor:

 

Her ne kadar resmi olarak desteklenmese de EF 1.4X teledönüştürücü, EF 35-350mm f/3.5-5.6 L USM ile kullanılabiliyor. Ancak bu tür bir lenste yaşanan performans kaybı oldukça fazla. Yine aradaki farka rakamsal olarak göz atarsak:

f/8: % 26,25
f/9: % 22,07
f/10:  % 19,73
f/11:    % 16,55
f/13:    % 13,32
f/14:  % 11,18

 

Netleme ve IS Performansı:

Canon'un 1.4x teledönüştürücüsü birlikte kullanıldığı lenste 1 stopluk bir ışık kaybına yolaçmakta. Bu da örneğin f/4 diyaframlı bir lensimizin 1.4x teledönüştürücü ile f/5.6 haline gelmesi demek. Günümüzde aynasız gövdeler artık f/8 hatta f/11 diyaframda bile AF yapabiliyor, yine de bu tür ekipman kullanmaya karar vermeden önce elinizdeki DSLR gövdenin ve lenslerin ışık kaybı nedeniyle AF yapamaz hale gelmeyeceğinden emin olmakta fayda var. Ayrıca sahip olduğunuz gövde f/8'de AF yapabiliyor olsa da bazı AF noktalarınızın bu değerde çalışmayabileceği de dikkate alınmalı.

Extender EF 1.4X III, birlikte kullanıldığı USM lenslerde farkedilebilir miktarda bir AF hızı kaybına yolaçıyor. İnternette çeşitli incelemelerde bu oran %50 olarak belirtilmiş, yine de USM'li bir lens neredeyse saliselik hızlarda çalıştığı için bu çok büyük bir gecikmeye de yolaçmıyor. Öte yandan AF isabeti yönünden de bir miktar etkisi bulunmakta.

Canon Extender EF 1.4X III, lenslerdeki IS sistemlerinin kullanılmasını engellemiyor veya çalışmasında herhangi bir olumsuz etkisi bulunmuyor. Öte yandan 2x teledönüştürücü kullanımı bazı lenslerdeki IS sisteminin sadece f/8 değerinde çalışması gibi kısıtlayıcı bir etkiye sahip.

 

Mk. III'te bulunan dijital devreler sayesinde özellikle uyumlu yeni nesil tele lenslerde çok daha iyi AF hızı ve başarımı söz konusu.

Uyumlu Lensler:

Canon'un 1.4 ve 2x teledönüştürücüleri, ön kısımlarındaki optik çıkıntı nedeniyle sadece belli tele lenslerde kullanılabiliyor. Uyumlu lenslerde ayrıca fazladan üç elektronik temas noktası bulunuyor, bunlar doğru diyafram değerini gövdeye iletmekte.

Teleconverter ile uyumlu olduğu belirtilmiş her lensin yeni versiyonlarının da teorik olarak bu model ile uyumlu olacağı düşünülebilir. Her ne kadar teledönüştürücüler isimlerinden de anlaşılacağı üzere tele lenslerle kullanılmak üzere tasarlanmış olsa da Canon'un TS-E (tilt-shift) lensleriyle de uyumlu.

Özet Olarak:

Elimizdeki mevcut lensleri çok daha fazla odak uzaklığında kullanabilme imkanı şüphesiz ki biz fotoğrafçılara çok büyük esneklikler sağlamakta. Öte yandan bu sistemin ışık, imaj kalitesi ve AF hızı kaybı gibi bazı dezavantajları da var. Yine de genel bir kanı olarak elinizdeki lens ne kadar keskinse teledönüştürücü kullanımı kaynaklı keskinlik kaybını o kadar az hissediyorsunuz.

+ Gövde kalitesi

+ Birlikte kullanıldığı lense fazla ağırlık eklemiyor

+ Uyumlu olduğu lenslerin bir parçasıymış gibi görünmekte

+ Fazla imaj kalitesi kaybına yolaçmadan uygun fiyata odak uzaklığı artışı sağlaması

- Özellikle köşelerde az da olsa bir miktar keskinlik kaybı

- Köşelerde bir miktar renk sapmalarına yolaçabiliyor

- AF hızında hissedilebilir düzeyde düşüşe yolaçması

- AF isabetinde bir miktar kayıp söz konusu

Samyang 12mm f/2.8 ED AS NCS Fisheye

Samyang 1972'de kurulmuş eski bir optik üreticisi, ancak 2009 yılında öylesine etkili bir yenilenme sürecine girdi ki günümüzde önemli lens üreticilerinden biri haline geldi. Bunu da şüphesiz son derece uygun fiyata oldukça yüksek performans veren lenslerine borçlular. Bu modellerden günümüzde balıkgözü dendiği zaman akla ilk gelen lenslerden biri olan 8mm f/3.5 sadece crop sensörlü gövdelerle uyumluydu. Samyang, FF sensörlü gövdeler için balıkgözü olarak 12mm f/2.8 ED AS NCS'yi piyasaya sunmuş.

 

Samyang 12mm f/2.8 ED AS NCS

Samyang 12mm f/2.8 ED AS NCS de tıpkı 8mm f/3.5 gibi "stereografik projeksiyon"a sahip. Bu tür projeksiyona sahip balıkgözü lenslerde kenarlardaki geometrik bozulmalar en az seviyede bulunuyorlar. Aynı zamanda "circular" olmadığı için de sadece küresel bir görüntü yerine sensörün tamamına görüntü iletebiliyor.

Lensin Teknik Özellikleri:

Optik Yapısı: 8 grupta 12 element

Odak Aralığı: 12mm

Netleme: Manuel

En Düşük Diyafram: f/22

En Yakın Odaklama Mesafesi: 0,2m

Diyafram Bıçak Sayısı: 7

Görüş Açısı: 180˚ (FF)

Fiziksel Ölçüler: 77,3mm çap - 72,7mm uzunluk

Ağırlık: 515gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

Lensin gövdesi alüminyum alaşım iskeleti saran sert ve kaliteli plastik dış malzeme ile metal bayonetten oluşuyor. Netleme halkası zorlanmadan ve sürtme hissi olmadan dönmekte. Lenste hava koşullarına karşı herhangi bir koruma ve IS sistemi bulunmuyor. Lens normal boyutlarda ve hafif sayılır.

12mm f/2.8 kendi orijinal ön kapağıyla birlikte geliyor, taşıma ve saklama esnasında ön optiği çizilmeler vb. sorunlara karşı koruyabilmeniz için bu kapak oldukça önemli. Sonradan normal bir lens kapağı işinizi hiçbir şekilde görmeyecektir. 

 

Optik Tasarım:

Lenste 2 adet asferik element (ASP) ile 3 adet extra düşük dağılımlı element (ED) kullanılmış. Lenste "flare" ve "ghost" efektlerini en aza indirmek için ayrıca Nano Coating System (NCS) kaplaması da bulunmakta. Lensin ön kısmı neredeyse tamamen ön optikten oluşuyor.

 

Lensin MTF tablosuna gelirsek;

 

 

Lenste en açık diyafram değerinde kontrast merkezden köşelere oldukça yüksek seviyelerde. Çözünürlük ise merkezde çok iyi seviyelerde iken köşelere doğru kabul edilebilir seviyelere iniyor. f/8 diyafram değerinde kontrast merkezden kenarlara en üst seviyedeyken çözünürlük merkezde çok iyi ile köşelerde kabul edilebilir seviyeler arasında kalıyor.

Optik Performans (Saha Koşulları):

 

Reikan Focal yazılımı maalesef bu tür bir lens ile çekilen fotoğrafları analiz edemiyor. Öte yandan sahada gerçek koşullarda yapılan çekimlerde oldukça iyi sonuçlar vermekte. Genellikle diyaframı 5.6'ya ayarlayıp ekranda yakın bir nesneyi odakladığınızda lensin sunduğu inanılmaz geniş alan derinliği sayesinde neredeyse tüm sahne net alan içinde kalıyor. Bu nedenle AF motorunun eksikliğini hissetmeyeceğiniz ender lenslerden biri. 

Lensin keskiliği yanında sunduğu kontrast da yüksek seviyelerde.

Özet Olarak:

Balıkgözü lensler kullanım olarak oldukça keyifli ama biraz kısıtlı bir kullanım alanı sunuyorlar. Bu nedenle ekipman olarak sık kullanmayacağınız ama mutlaka olmasını isteyeceğiniz bir tür olan balıkgözü için fazla ödeme yapmak istemiyorsanız Samyang sayesinde uygun bir fiyata bu tür bir eksiğinizi giderebilirsiniz. 

+ Uygun fiyat
+ Normal boyutlarda ve hafif sayılabilecek gövde
+ Stereografik projeksiyona sahip tasarım
+ f/5.6'dan itibaren iyi seviyede keskinlik
+ 180˚'ye varan görüş açısı
+ Netlemeye gerek bırakmayacak kadar geniş alan derinliği

+ Çıkarılabilir parasoley

- Kalite kontrolle ilgili bir takım küçük sorunlar yaşanabiliyor

- Lenste standart filtrelerin kullanılamaması, özel tip kare filtre sistemlerinin lensten bile pahalı olması.

Canon Extender EF 2X

Teledönüştürücüler, imaj kalitesinden fazla ödün vermeden odak uzaklığını arttırmak için kullanılan özel bir ekipman türü. Fotoğrafçılara, ellerindeki lensleri çok daha farklı özelliklerde kullanma imkanı sunmak gibi eşsiz bir etkiye sahipler. Lens üreticileri piyasaya sundukları çeşitli lenslerle uyumlu çalışacak şekilde tasarladıkları bu tür dönüştürücüler ile müşterilerine sundukları alternatifleri arttırmaktalar. Örneğin 200mm f/2.8 sahibi bir fotoğrafçı, 400mm'ye ihtiyacı olduğunda yeni bir lens alabilir veya farklı bir seçenek olarak daha uygun bir fiyata 2x teledönüştürücü alarak elindeki mevcut 200mm lensini 400mm f/5.6 olarak kullanabilir.

Canon EF 2X Extender

Canon 1987 yılında EF sistemine geçiş yaptıktan hemen sonra ilk beyaz L sınıfı lensi olan EF 300mm f/2.8 L USM'yi ve bununla uyumlu olarak 2x teledönüştürücü modeli olan Extender EF 2X'i piyasaya sunmuş. 

Teknik Özellikleri:

Optik Yapısı: 5 grupta 7 element

Büyütme Çarpanı: 2x

Maksimum Büyütme Oranı Çarpanı: 2x

En Yakın Odaklama Mesafesi Çarpanı: 1x

Fiziksel Ölçüler: 67,6mm çap

Ağırlık: 240gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

Gövdesi standart bir Canon tele L sınıfı lensiyle birebir aynı kalitede; metal bir gövde kaplaması ve metal bayonetten oluşmakta. Gövde rengi döneminin beyaz L serisi lensleriyle aynı tonda. Extender EF 2X II de bu lenslerin sonradan çıkan Mark II modelleriyle aynı tonda olacak şekilde biraz daha beyaza yakın.

Lenste maalesef herhangi bir hava koşullarına karşı direnç özelliği bulunmuyor.

Optik Tasarım:

Teledönüştürücüde herhangi bir özel element kullanılmamış. Bu tasarımı Extender EF 2X II de neredeyse birebir kullanmakta ama onda daha iyi kaplamalar ve hava koşullarına karşı dayanıklılık bulunmakta.

Yukarıdaki şemada görülen 7 element, teledönüştürücünün birlikte kullanıldığı lenste 2 stopluk bir ışık kaybına yolaçmakta.

Optik Performans:

Teledönüştürücüler yapıları gereği odak uzaklığı ile birlikte lenste bulunan çeşitli olumsuzlukları da arttırırlar. Bunlardan başlıcaları ışık ve keskinlik kaybı ile renk sapmaları gibi sorunlardır. Öte yandan birlikte kullanıldıkları lenslerde fazladan köşe kararmasına yolaçmazlar.

Canon Extender EF 2X'in ne kadar keskinlik kaybına yolaçtığını EOS RP'de Canon EF 70-200mm f/4 L IS USM örneğinde incelediğimizde şu şekilde bir sonuçla karşılaşıyoruz:

 

Extender EF 1.4X'te kayıp oldukça az, öte yandan Extender EF 2X farkedilebilir seviyede bir kayba yol açmakta. Bu tablo aynı optik formülü kullanan Extender EF 2X II için de kısmen geçerli sayılır. Çok daha farklı ve yeni bir optik tasarıma sahip Extender EF 2X III ise aralarında en iyi sonuç vereni. Öyle ki the-digital-picture.com sitesinde yapılan testlerde EF 70-200mm f/4L IS USM +2X III'ün 400mm'de, RF 100-400mm f/5.6-8 IS USM'den daha iyi sonuç verdiği görülmekte.

 

Sonuç olarak 2X teledönüştürücüler için genel kural; sadece son derece keskin lenslerde kullanılmasının faydalı olacağı şeklinde. Öteki türlü keskinlik yönünden zayıf lenslerde elde edilecek sonuçlar kabul edilebilir seviyelerin altında kalabilir.

Netleme ve IS Performansı:

Canon'un 2x teledönüştürücüsü birlikte kullanıldığı lenste 2 stopluk bir ışık kaybına yolaçmakta. Bu da örneğin f/4 diyaframlı bir lensimizin 2x teledönüştürücü ile f/8 haline gelmesi demek. DSLR açısından bakarsak, günümüzde sadece üst sınıf gövdeler ile son çıkan bazı orta sınıf gövdeler f/8 diyaframda AF yapabiliyor, bunların da çok azı f/8'de tüm AF noktalarını kullanabiliyor. Oysa aynasız gövdeler tarafında çok farklı bir durum söz konusu; Dual Pixel AF sistemine sahip aynasız gövdeler f/11'de neredeyse tüm AF noktalarında otomatik netleme yapabiliyor. Bu sayede f/5.6 diyaframa sahip bir tele lenste AF yeteneği kaybedilmeden 2x teledönüştürücü kullanılabiliyor. 

Extender EF 2X, birlikte kullanıldığı USM lenslerde farkedilebilir miktarda bir AF hızı kaybına yolaçıyor. İnternette çeşitli incelemelerde bu oran %75 olarak belirtilmiş, ancak Canon bunun zaten bilinçli olarak bu şekilde çalışacak şekilde tasarlandığını belirtmekte. USM tipi AF motorları oldukça hızlı olduğundan yaşanan hız kaybında bile çoğunlukla kullanışlı seviyelerde kalmaya devam ediyor.

Canon Extender EF 2X, çoğu lenste IS sistemlerinin kullanılmasını engellemiyor veya çalışmasında herhangi bir olumsuz etkiye sebep olmuyor. Öte yandan bazı lenslerde IS sisteminin sadece f/8 değerinde çalışması gibi kısıtlayıcı bir etkiye sahip.

Özet Olarak:

Elimizdeki mevcut lensleri çok daha fazla odak uzaklığında kullanabilme imkanı şüphesiz ki biz fotoğrafçılara çok büyük esneklikler sağlamakta. Öte yandan bu sistemin ışık, imaj kalitesi ve AF hızı kaybı gibi bazı dezavantajları da var. Yine de genel bir kanı olarak elinizdeki lens ne kadar keskinse teledönüştürücü kullanımı kaynaklı keskinlik kaybını o kadar az hissediyorsunuz.

+ Gövde kalitesi

+ Birlikte kullanıldığı lense fazla ağırlık eklemiyor

+ Uyumlu olduğu lenslerin bir parçasıymış gibi görünmekte

- Farkedilebilir düzeyde keskinlik kaybı

- Köşelerde bir miktar renk sapmalarına yolaçabiliyor

- AF hızında hissedilebilir düzeyde düşüşe yolaçması

- AF isabetinde bir miktar kayıp söz konusu