Canon EF 300mm f/4 L USM

Canon'un yıllardır rakiplerinden önde olmasının başlıca sebeplerinden birisi şüphesiz tele lenslerdeki üstünlüğüdür. Bu üstünlük hem bu lenslerin optik ve otomatik netleme konusundaki yüksek performanslarından hem de tele lenslerde zengin bir lens çeşitliliğine sahip olmasından kaynaklanmakta. İşte bu lenslerden biri olan 300mm f/4 L USM, Canon'un EF bayonet sisteminde 300mm için piyasaya sürdüğü ilk hafif ve kompakt telefoto lens olma özelliğine sahip.

 

EF 300mm f/4 L USM ilk olarak 1991 yılında piyasaya sunulmuş ve 1997 yılında yerini IS'li modeline devretmiş. Buna rağmen IS'li modeline oranla daha keskin olmasıyla biliniyor. 

 

Daha çok spor karşılaşmaları, doğal yaşam vb. aksiyon çekimleri için uygun teknik özelliklere sahip olsa da düşük renk sapmalarına sahip optik tasarımıyla astro fotoğrafçılıkta da tercih edilen bir lens.

Lensin Teknik Özellikleri:

Optik Yapısı: 7 grupta 8 element (koruyucu cam dahil)
Odak Aralığı: 300mm
Netleme Motoru: USM (Halka tipi)
En Düşük Diyafram: f/32
Maksimum Büyütme Oranı: 0,13x
En Yakın Odaklama Mesafesi: 2,5m
Diyafram Bıçak Sayısı: 8
Filtre Çapı: 77mm
Fiziksel Ölçüler: 90mm çap - 213,5mm uzunluk
Ağırlık: 1.165gr

Gövde yapısı ve Ergonomi:

Dahili parasoleyi ve kauçuk netleme halkaları dışında lensin gövdesinin tamamı metalden oluşmakta, oldukça sağlam bir yapısı var.   

Lensin ön optik elemanı netleme esnasında sabit kaldığı için filtre kullanımında herhangi bir sorun yaşatmıyor. Lenste hava koşullarına karşı sadece netleme halkaları ve düğmelerde bir koruma sağlanmış, maalesef metal bayonet kısmında bu tür bir koruma halkası bulunmamakta. Öte yandan Canon lenste hava koşullarına karşı korunma için lensin ön kısmında bir filtre kullanılmasını öneriyor.

 

Lensin netleme halkası oldukça geniş ve elle netleme için son derece hassas bir şekilde ayarlanabiliyor. 

 

Lensin 21cm uzunluğa sahip olması nedeniyle kısa ve kompakt bir yapıda olduğu söylenemez. Ancak 1kg'ı aşan bir ağırlığa sahip olsa da 300mm'lik bir tele lens için hafif sayılabilir, yine de belirli bir süre çekimden sonra IS'nin eksikliği hissedilmeye başlanıyor.

 

Lenste ayrıca Canon'un sadece üst düzey tele lenslerinde kullandığı metal bir isim plakası da bulunmakta. EF 300mm f/4 L USM, bu isim plakasına sahip olan en uygun fiyatlı lens.

 

Lens, gövdesi dışında neredeyse tamamen camdan oluşuyormuş gibi görünmekte ancak alttaki başlıkta sunulan şemadaki optik tasarımından da görüleceği üzere bu basit bir göz yanılsaması.

Optik Tasarım:

Lenste 2 adet UD element kullanılmış, öte yandan kullanılan element sayısına bakarsak sade sayılabilecek bir optik tasarıma sahip.

Lenste Canon'un sadece üst düzey tele lenslerinde kullandığı bir ön koruma camı bulunmakta. Bu cam lensin ön kısmında bulunan büyük bir UD elementini dış etkenlere karşı korumak üzere kullanılmış. Bu nedenle optik tasarımında aslında 7 grupta 7 element kullanıldığını öne sürmek yanlış olmayacaktır.

Lensin resmi MTF çizelgelerinde; en açık diyaframda merkezden köşeye kontrast iyi seviyelerde iken çözünürlük sadece kabul edilebilir seviyede iyi. Diyaframı f/8'e kıstığımızda kontrast çok yüksek bir seviyeye gelirken çözünürlük yine merkezden köşelere çok iyi bir seviyeye yükseliyor. Tabi bu MTF çizelgesinin analog film sonuçlarına göre hazırlandığını belirtmekte fayda var.

Optik Performans: 

 

Canon 5D Mark II ile yapılan Reikan Focal test sonuçları şu şekilde:

Test sonuçlarında; en açık diyaframda bile yeterince keskin olduğu ancak bir stop kısınca f/5.6'dan itibaren keskinliğin çok iyi bir seviyeye yükseldiği görülmekte. 

 

Lensin EOS R8'deki test sonuçları da benzerlik gösteriyor, 1.4x Extender (III) ile bir miktar kayıp görünürken 2x (III) ile kayıp seviyesi daha da fazla:

 

Bu test sonuçlarında özellikle en açık diyafram değerlerinde test sonuçlarını olumsuz etkileyen bir etken var; mor saçaklanma. Normalde RAW fotoğrafları işlenirken bu tür olumsuz etkiler de temizlendiğinden ortaya çıkan sonuçlar testlerde elde edilen teorik değerlerden çok daha iyi çıkmakta. Bu nedenle gerçek kullanım koşullarında RAW çekim düzenleme ile elde edilen sonuçlar tek kelime ile muhteşem. Öyle ki 1.4x Extender ile lens neredeyse doğal bir 420mm f/5.6 L USM gibi kullanılabiliyor. 2x ile bile oldukça keskin fotoğraflar elde edilebiliyor ama bunun için tripod kullanmak bir zorunluluk haline geliyor. RAW işleme demişken ne Canon'un DPP'sinde ne de DXO Photo Lab gibi RAW işleme programlarında lens ile ilgili herhangi bir düzeltme modülü bulunmuyor. Yine de DxO Photo Lab'de lensin IS'li versiyonunun modülü bu lens için de kullanılabilir durumda ve oldukça iyi sonuçlar vermekte.

 

Normal şartlar altında lensin keskinlik yanında sunduğu bokeh kalitesi de üst düzeyde. Ancak uzak nesneleri çekerken arka plan bokeh'i bazı koşullarda bir tür ghosting efektine yol açabiliyor. 

Netleme Performansı:

Halka tipi USM sayesinde oldukça hızlı ve sessiz netleme yapılabiliyor. Aynı zamanda FTM (eş zamanlı elle netleme) özelliği de destekleniyor. Lens, extender ile kullanıldığı zaman AF hızı 1.4x ile çok fazla bir kayıp yaşamasa da 2x ile farkedilebilir bir yavaşlama söz konusu. 2x extender ile sabit nesnelere odaklanmada çok sorun yaşanmasa da uçmakta olan kuşlar gibi hareketli nesnelerde AF hızı yetersiz kalabiliyor.

 

Öte yandan 5D II'de kullanılan faz algılama AF modunda özellikle en açık diyafram değerlerinde otomatik netlemenin düzgün yapılamadığı, öne veya arkaya netlediği durumlar söz konusu. Dual Pixel II AF sistemini kullanan R8'de ise netleme neredeyse kusursuz.

Özet Olarak:

Analog gövdeler için piyasaya sunulmuş, oldukça eski bir lens olmasına karşın günümüz modern FF sensörlü gövdelerde bile oldukça iyi bir performansa sahip. İlginç bir şekilde 2025 yılı itibariyle RF bayonet sisteminde yerini alacak bir lens hala kullanıma sunulmuş değil. Sonuç olarak Canon, EF 300mm f/4 L USM ile boyut, ağırlık, performans ve fiyat olarak son derece dengeli bir lens ortaya koymayı başarmış.

+ Sağlam gövde
+ Hızlı ve isabetli USM netleme
+ Nispeten hafif sayılır
+ Üst düzey optik performans

+ İyi bir bokeh karakteri sunması

+ Dahili parasoley oldukça kullanışlı

+ Canon 1.4x ve 2x Extender'ları ile uyumlu olması

- Hava koşullarına karşı korunması bayonet kısmında eksik
- IS sisteminin olmaması

- En yakın odaklama mesafesi kısıtlayıcı seviyelerde